پس از استخراج مواد معدنی در معدن و جداسازی اولیه آنها از باطله، میتوان به طور مستقیم اقدام به فروش مواد معدنی کرد یا جهت انجام یک یا چند مرحله فرآوری مواد معدنی را به سایت خردایش و کارخانه فرآوری منتقل کرد. امروزه با توجه به افت عیار میانگین مواد معدنی و افزایش هزینه های استخراج فروش مواد معدنی به صورت خام چندان مقرون به صرفه نیست از این رو فرآوری مواد معدنی در دستور کار اکثر معادن کوچک و بزرگ قرار گرفته است.
با وجود اینکه احداث سایت خردایش و فروآوری نیاز به زمان و هزینه بسیار بالایی دارد ولی قیمت بالای مواد معدنی فرآوری شده ریسک سرمایه گذاری را به شدت کاهش میدهد. در ادامه این مطلب به مهمترین تجهیزات فرآوری و کاربرد اصلی هریک اشاره خواهیم کرد.
بهترین شرکت ها و افراد تولید کننده و تأمین کننده خطوط خردایش و تجهیزات فرآوری را اینجا گرد هم آورده‌ایم.
تجهیزات خردایش و دانه‌بندی مواد
سنگ شکن : خردایش مواد معدنی
سرند : جداسازی و دانه بندی مواد معدنی
نوار نقاله : انتقال و جابجایی مواد در مسافت های کوتاه
فیدر: کنترل یکنواختی و ورود همگن مواد معدنی به سنگ شکن
آسیای گلوله‌ای (بالمیل) : خردایش و سایش مواد معدنی که یکبار خرد شده اند تا ابعاد میکرون
سرند شستشو: جداسازی مواد معدنی از آلودگی‌های مختلف مانند خاک، خاکستر و سایر ناخالصی ها
ماسه ساز: خردایش سنگ ها و تولید ماسه
ماسه شور: حذف ناخالصی‌ها، خاک، گل و دیگر ذرات ریز از ماسه، به منظور تولید محصولی با کیفیت
سمپلر (sampler) : نمونه گیری از مواد معدنی
بلت اسکیل : محاسبه وزن مواد معدنی روی نوار نقاله
مواد معدنی پس از عملیات خردایش، جهت فرآیند پرعیارسازی به مدار تغلیظ منتقل می‌شوند. در مدارهای تغلیظ با توجه به نوع و شرایط کانی شناسی ماده معدنی از روش‌های مختلف جدایش همچون روش‌های فیزیکی، شیمیایی و فیزیکی‌شیمیایی استفاده می‌شود. از مهمترین روش‌های فیزیکی میتوان به روش‌های ثقلی، مغناطیسی (تر و خشک) و الکترواستاتیکی اشاره نمود. در خصوص مهمرین روش فیزیکی-شیمیایی میتوان به روش فلوتاسیون (شناورسازی) و در روش های شیمیایی میتوان به روش لیچینگ (فروشویی) اشاره کرد.
تجهیزات روش ثقلی
دستگاه هوی مدیا (Heavy Media Separation): جداسازی به کمک اختلاف چگالی ماده معدنی، باطله و یک سیال
جیگ : مناسب برای پرعیارسازی ذرات درشت دانه
میز لرزان : جداسازی و دانه بندی مواد معدنی با لرزش
اسپيرال (مارپيچ همفري) : دستگاهي براي جدايش و کانه آرايي در مقياس آزمايشگاهي به روش ثقلي
تجهیزات روش مغناطیسی
سپراتور مغناطیسی : جداسازی مواد معدنی دارای خاصیت مغناطیسی از مواد غیرمغناطیسی
تجهیزات الکترواستاتیکی
سپراتور الکترواستاتیک: جداسازی مواد خشک و در قالب یک جریان آزاد (با اندازه ذرات بین 40 تا 800 میکرون) بر اساس تفاوت ها در خاصیت رسانایی
تجهیزات فلوتاسیون
سلول‌های فلوتاسیون : این تجهیزات مسئول انجام عمل فلوتاسیون هستند و به دو نوع سلول خود عامل (self-aerating) و غیر خود عامل (non-self-aerating) تقسیم می‌شوند.
مخلوط‌کن‌ها و آژیتاتور‌ها (agitator) : این وسایل برای ترکیب یکنواخت محلول و افزایش ارتباط مواد معدنی با محلول فلوتاسیون به کار می‌روند.
جداکننده‌ها: جداکننده‌ها برای جلوگیری از اتصال ذرات به یکدیگر و افزایش احتمال انتخاب در فلوتاسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تجهیزات لیچینگ
مخازن: جهت قرار دادن کانه های معدنی و محلول شیمایی استفاده می شوند.
پمپ: انتقال سیال از مخزن به حوضچه های لیچینگ
سیستم های جداسازی : شامل جداسازی به کمک حلال (مایع - مایع) یا رسوب یون های فلزی بر روی کاتد (الکترووینینگ)